Justitie onderzoekt oproep tot moordaanslag op Sinterklaas

Marga Waanders, burgemeester van de gemeente Dongeradeel (waar Dokkum onder valt), laat weten dat de gemeente 'op de hoogte was van de bedreiging'. ,,Daar is ook op geacteerd. Deze man is dus ook niet in Dokkum geweest." Hoe dat is gebeurd wil ze, in belang van het lopende onderzoek, niet zeggen.

De acteur die in het bericht bedreigd werd, is de Haagse Stefan de Walle die in 2011 het stokje van Sinterklaas Bram van der Vlugt overnam en in december 2017 op de witte schimmel de Friese stad Dokkum in reed. Hoewel het dreigbericht in oktober al snel werd verwijderd, kreeg de Utrechtse wethouder Kees Diepeveen het te zien, bevestigt zijn woordvoerder. Het was juist de gemeente Utrecht die een samenwerking was begonnen met De Grauwe Eeuw om het koloniale verleden en met name de zichtbaarheid daarvan in bijvoorbeeld straatnamen te bespreken. 

De gemeente maakte vlak daarna bekend de samenwerking met de beweging te verbreken. ,,Zeer recent heeft deze actiegroep, naar ons is gebleken, via sociale media over een ander onderwerp een standpunt ingenomen dat de grenzen voor een fatsoenlijk debat ver overschrijdt'', klinkt het memo van wethouder Diepeveen op 31 oktober aan de gemeenteraad. ,,Voor de gemeente Utrecht is dit aanleiding om de samenwerking met de Grauwe Eeuw per direct stop te zetten.''

Uit onderzoek van De Telegraaf blijkt het genoemde 'standpunt' van De Grauwe Eeuw de bizarre oproep tot de moordpoging op Sinterklaas te zijn. Het OM is begon daarna met het strafrechtelijk onderzoek. Tegenover deze krant wil de woordvoerder van Diepeveen het betreffende 'standpunt' van de groepering, dat de reden was om de samenwerking te verbreken, niet verder toelichten. ,,Dat hebben we nooit openbaar gemaakt, omdat we er niet de aandacht op wilden leggen en die niet wilden vergroten. Er is wel melding van gemaakt bij de politie", zegt woordvoerder Judith van der Goes. 

De Grauwe Eeuw laat sinds ruim een jaar geregeld van zich horen. Via aangiftes en dreigbrieven worden gemeenten en andere instanties op hoge toon dringend verzocht namen van straten en tunnels aan te passen. Het gaat volgens de anonieme beweging om namen die verwijzen naar het koloniale verleden van Nederland of anderszins een 'racistische stereotypering' zijn.

Zo verzochten de actievoerders Utrecht in 2016 de naam van de J.P. Coenstraat in de wijk Lombok te veranderen. Coen is volgens de Grauwe Eeuw 'een massamoordenaar die de bevolking van de Molukse Banda-eilanden uitroeide ten gunste van handelsbelangen'. Ook deed de club aangifte vanwege een kinderfeest in TivoliVredenburg met het thema cowboys en indianen dat discriminerend zou zijn. Eerder bekladde de groep beelden van Bontekoe en Coen in Hoorn, met teksten als 'Weg met koloniale verheerlijking'.

In augustus vorig jaar kwam bij Rijkswaterstaat een brief binnen, bestemd voor de hoogste baas, directeur-generaal Michèle Blom. Onderwerp: de Coentunnel. ,,Nederland kent een verleden van massamoord, slavernij en kolonisatie'', staat in de lange brief. ,,Wij, Actiegroep De Grauwe Eeuw, verzoeken de Nederlandse Staat om onmiddellijk te stoppen met het verheerlijken van massamoordenaar Jan Pieterszoon Coen d.m.v. de tunnel die u naar hem vernoemd heeft.'' En als Blom dat niet regelt, schrijft de actiegroep, zullen acties volgen. ,,Die zullen ook gericht zijn aan uw persoon.''

Hoewel de toon dreigend was, besloten Blom en Rijkswaterstaat geen aangifte te doen. ,,We hebben de actiegroep alleen laten weten dat ze aan het verkeerde adres waren'', gaf een woordvoerder aan. ,,Wij gaan helemaal niet over de Coentunnel. Die is van de gemeente Amsterdam.''

Wie er precies achter De Grauwe Eeuw zitten wat hun precieze drijfveren zijn is lastig te achterhalen? Vorig jaar behoorde een interview met deze krant niet tot de mogelijkheden: de groep heeft een 'geen witte media-policy'. ,,Wij schrijven op onze eigen platforms, omdat we witte media geen macht willen geven'', liet Michael van Z., het enige lid dat deze krant wist te traceren, weten in een interview aan Hollandistan, een website voor jonge moslims. ,,Dat doen wij vanuit antiracistisch motief.''

,,Het is een vrij anoniem clubje dat zich op een zolderkamertje heel erg druk maakt om niks”, zei Johan de Vos deze week nog. De eigenaar van de Bredase café-zaal Boerke Verschuren was onder vuur komen te liggen van De Grauwe Eeuw. Hij had het vorig jaar met carnaval gewaagd een Chinees restaurant uit te beelden met daarop oer-Hollandse Chinese taalgrapjes. Het 12 maanden oude verhaal deed onlangs weer zijn rentree op de facebookpagina van de anonieme beweging, die in een rapport van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid een voorbeeld van een extreemlinkse actiegroep wordt genoemd.