PvdA-top voelt zich 'genaaid'

Zijn stoel in de PvdA-fractiekamer bleef gisterochtend leeg. Met strak gezicht stapt Jacques Monasch het Kamerrestaurant binnen. Eerst koffie, voor de kersverse afvallige. De kassadame bemoedigt hem alvast met wat schouderklopjes. Er kan alweer een lachje vanaf.

Bij de PvdA is er wat meer verbittering te bespeuren. Een aantal partijgenoten voelt zich 'ronduit genaaid', zegt een Kamerlid. Niet alleen is men ervan overtuigd dat Monasch de breuk heeft geforceerd om een eigen partij te kunnen beginnen, de manier waaróp steekt ook.

2 euro
Zondagavond spraken Monasch, partijvoorzitter Hans Spekman en vice-voorzitter Marja Bijl nog lang met elkaar op het partijbureau in Amsterdam. Monasch wilde dat de partij het makkelijker zou maken om niet-leden mee te laten stemmen in de lijsttrekkersstrijd. Dat mensen voor 2 euro per maand lid kunnen worden om mee te stemmen en op elk moment weer mogen opzeggen, ging het Kamerlid niet ver genoeg. ,,Mijn hele campagne was erop gericht om mensen op straat te overtuigen te gaan stemmen. Maar nu moeten mensen eerst uitgebreid lid worden, dat werkt helemaal niet.''

De partijtop ziet hem als een dreinend kind dat zijn zin al had gehad. Ze komen geen millimeter bij elkaar, maar spreken volgens Spekman wel af pas de volgende dag om 12.00 uur bekend te maken dat Monasch niet in de race zou blijven. Spekman had de ochtend namelijk nodig om zijn zieke zus te begeleiden bij een afspraak in het ziekenhuis.

Pijnlijk
Monasch zegde alle begrip toe, maar stuurde de volgende ochtend om 8.47 uur toch al het nieuws de wereld in. Daarin stelde hij dat de partijtop hem geweerd had, precies het omgekeerde van wat er gebeurd was volgens Spekman. ,,Pijnlijk'', aldus een betrokkene.

Monasch stond zo anderhalf uur lang op een voorsprong in de publiciteit. Hij schetste het beeld dat hij niet mee mocht doen van Spekman, terwijl die dat niet tegen kon spreken. Monasch houdt het op een misverstand, zegt hij in reactie.

Betrokken PvdA'ers zijn er hoe dan ook van overtuigd dat de voormalige partijstrateeg doelbewust op een vertrek heeft aangestuurd. Monasch is al jaren een kritische geest binnen de fractie, maar hij nam steeds meer afstand van de partij waarvan hij al sinds zijn 16de lid is. Zo wilde hij veel minder vluchtelingen toelaten en noemde hij hoofddoeken een vorm van vrouwenonderdrukking. ,,Hij zei ineens dingen over integratie die ik hem in de fractie nooit heb horen zeggen'', schampert een oud-collega.

Wantrouwen
Vorige week dreigde hij zelfs een motie van wantrouwen tegen het kabinet-Rutte-Asscher in te dienen. ,,Hij heeft zich in een onmogelijke positie gemanoeuvreerd'', zegt een ander Kamerlid. ,,We hebben alles geprobeerd om hem erbij te houden, maar hij bleef maar zuur doen.''

Sterker nog, vanuit de fractie wordt benadrukt dat niemand zoveel 'comfort' is geboden als Monasch. Zo stond zijn medewerker tot zijn volle beschikking, werd hij helemaal vrijgelaten voor bijeenkomsten met zijn achterban in Friesland en stemde hij meermaals tegen de fractie in, zonder dat dit chagrijn opleverde. ,,Juist Jacques kreeg alle vrijheid'', aldus een insider.

Vreemd
Dat Monasch zijn afwijkende standpunt over het Oekraïnereferendum noemt als belangrijkste reden voor vertrek, gaat er niet in. Hij vindt dat het kabinet het associatieverdrag in de prullenbak moet gooien.

Vreemd, vindt PvdA-Kamerlid Marit Maij. ,,Al in april hebben we in de fractie besloten hoe we hiermee om moeten gaan. Hij had toen ook de ruimte om anders te stemmen. Het is raar dat hij dit nu een reden noemt om uit de fractie te stappen.'' Opmerkelijk is ook dat Monasch zelf drie jaar geleden in Kiev zijn steun uitsprak aan demonstranten die meer samenwerking met de EU eisten.

Monasch ontkent met klem dat hij een breuk heeft geforceerd. ,,Ben je mal. Ik was niet op ramkoers. Ik heb tot het einde alles geprobeerd en nooit mijn hakken in het zand gezet.'' Over een nieuwe partij wil hij nog niets kwijt. Daar gaat hij in z'n woonplaats Sneek eerst 'maar eens een paar dagen over nadenken'.